Gekmakend is het. Soms. Maar vooral nu. Wat precies? Het debat over dubbele nationaliteit in de Tweede Kamer van vorige week donderdag en de media-rel eromheen die volgde. Het debat behoorde te gaan puur over meervoudige nationaliteit, een privilege voor burgers van buitenlandse komaf om zowel de nationaliteit van hun geboorteland als hun nieuwe Nederlandse nationaliteit te bezitten. In principe een geldig debat. Maar halverwege gekaapt door de PVV vertegenwoordigd door Sietse Fritsma om ogenschijnlijk op populistische wijze de achterban te behagen. De aanleiding: de aanstelling van twee nieuwe kabinetsleden, nl. Ahmed Aboutaleb en Nebahat Albayrak van respectievelijk Marokkaanse en Turkse afkomst. Fritsma wilde namens de PVV met een motie de dubbele nationaliteiten voor bewindslieden en Kamerleden verbieden. Reden (kort samengevat): de loyaliteit van deze mensen jegens Nederland en zijn regering zou niet kunnen worden gegarandeerd. Ze blijven immers staatsburger van een andere natie.

Nu ligt de PVV wel eens vaker dwars (denk b.v. aan Geert Wilders' recente uitspraak dat moslims de helft uit de Koran moeten scheuren als ze in Nederland willen blijven... Saudi Arabië heeft daar nog nét niet een officiele klacht over ingediend bij de Nederlandse regering) maar deze keer werd de confrontatie met de Kamer en de voorzitter extra pittig. De Tweede Kamer-voorzitter heeft namelijk besloten om Fritsma het woord te ontnemen. De reden die ze opgaf was dat ze vond dat de PVV de loyaliteit van Kamerleden en bewindslieden in twijfel [trok] en dat kon ze niet accepteren: "Ik ben er voor verantwoordelijk dat we elkaar respecteren." Een actie die voor de de nodige kritiek heeft gezorgd. Overigens heeft Fritsma uiteindelijk onder druk zijn motie zo goed als ingetrokken.

De indruk wordt gewekt dat Verbeet's beslissing dubieus was en overdreven. Ze had het debat niet moeten blokkeren omdat ondanks het gevoelige onderwerp er gewoon over gediscussieerd had moeten worden. Zoals de Volkskrant in zijn commentaar stelt: "Een behandeling zoals Filip Dewinter in Vlaanderen ten deel valt, verdienen Wilders en zijn partijgenoten niet. Over de opvattingen van de PVV moet vrijelijk kunnen worden gediscussieerd." Anderen, zoals de parlementariërs Mirjam Sterk (CDA) en Fred Teeven (VVD) hebben in grote lijnen dezelfde kritiek geuit.

Nu heb ik moeite als allochtoon zijnde om dit allemaal in perspectief te zetten. Ik struikel namelijk zeer pijnlijk over het volgende. Dat vertegenwoordigers van regering en de vrije pers het toelaatbaar vinden om een motie te houden over de buitenlandse herkomst van ALLE allochtonen in Nederland in betrekking tot een specifieke situatie dat in de praktijk gaat over een enorm kleine groep, dat hou je niet voor mogelijk. Wilders' PVV wilde namelijk niet net zoals bijvoorbeeld het CDA het hele idee van meervoudige nationaliteit kritisch onder de loep nemen, wat overigens zelfs mensen die zelf een dubbele nationaliteit hebben niet altijd even handig vinden. Nee, de PVV richt met zijn motie de pijlen op een twintigtal parlementariërs plus twee kabinetsleden met een dubbele nationaliteit wiens loyaliteit opeens in twijfel wordt getrokken.

Als iemand Tweede Kamer-lid wordt zweert hij in een eed trouw aan de Koningin, het statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet. Zoals veel commentators terecht hebben opgemerkt behoort een dergelijke verklaring voldoende te zijn om de loyaliteit van een Kamer- of kabinetslid te verzekeren. Daarom vind ik Verbeet's actie dan ook terecht. Ze heeft aangevoeld dat het debat een nare wending begon te krijgen en bijna op de man af werd gespeeld. Hoe eigenlijk een hele bevolkingsgroep zo goed als werd beledigd door te suggereren dat mensen die niet geheel Nederlander zijn maar wel in Nederland wonen en leven en zelfs een Nederlands paspoort hebben toch niet all the way mee kunnen doen. Dat Nederland ze nooit volledig zal accepteren. Is het niet voldoende dat ze hoe dan ook tóch de Nederlandse nationaliteit hebben? Een heel mooie uitspraak tijdens het debat dat mijn sentiment goed verwoordt vond ik hetgeen gezegd door Naïma Azough (GroenLinks):

"In de discussie over het wetsvoorstel wordt regelmatig de demagogische indruk gewekt dat tegenstanders van deze wetswijziging geen waarde aan staatsburgerschap hechten. Alsof oprechte vaderlandsliefde alleen voorbehouden is aan degenen die naturalisatie tot de Nederlandse nationaliteit als hoofdprijs zien. Zo is het debat wat mij betreft terechtgekomen in een context waarin benauwend denken de hoofdtoon vormt. Onzin. Ik vraag mij af wie Prins Claus een slechte Nederlander durft te noemen omdat hij ooit stelde eerst wereldburger, dan Europeaan en dan Nederlander te zijn."

Minder florissant maar bij lange na niet zo omstreden als de uitspraken van PVV-leden was trouwens de uitspraak van Minister van Verdonk, voorheen behept met de portefeuille Integratie. Zij sprak zelf er een voorkeur voor uit dat Kamerleden en bewindslieden alleen de Nederlandse nationaliteit hebben.

"Ik vind het heel belangrijk dat volksvertegenwoordigers en bewindspersonen uitstralen dat ze trots zijn op hun Nederlanderschap."

Om terug te komen op de PVV, ik vind dat deze partij niet buiten zijn boekje had moeten treden en gewoon het resultaat van een respectvol debat diende af te wachten. Als de uitkomst dan zou zijn dat de dubbele nationaliteit zou worden afgeschaft zou ik daar niet rouwig om zijn. Alhoewel het een leuke extra is, kan het mijn inziens afgeschaft worden wegens gebrek aan belangstelling (Aboutaleb zelf b.v. geeft aan zijn Marokkaanse paspoort niet te te gebruiken). De PVV loopt te hard van stapel om een situatie die bekrachtigd is door de Rijkswet op het Nederlanderschap te willen verbieden middels een motie. Dergelijke macht heeft de Tweede Kamer wél, maar precies zoals Mirjam Sterk (CDA) heeft gezegd: "Als wetgever hebben wij tot taak dat voorstellen en wijzigingen die wij doorvoeren, inderdaad die gevolgen hebben die wij graag zien." De hele aard van een motie - als één wordt ingediend wordt in principe dezelfde dag nog voor of tegen gestemd - maakt dat een beslissing daarop gegrondvest haast alleen maar ondoordacht kan zijn. En met zo'n grote groep mensen en hun volksvertegenwoordigers wiens situatie sowieso politiek erg gevoelig is kan een wetgevend orgaan niet anders dan met de grootst mogelijke verantwoordelijkheid hiermee omgaan.

Verbeet is vrij technisch bekritiseerd dat ze in feite het spel van het debat vrij moet houden: laat het maar doorgaan, schuw geen enkele discussie, denk aan de vrijheid van meningsuiting. Sommige onderwerpen zijn echter toch taboe denk ik. Want van de miljoen Nederlanders met een dubbele nationaliteit zijn er ook mensen uit b.v. Marroko en Argentinië wiens geboorteland het wettelijk verboden heeft hun nationaliteit op te geven! Moet je dit soort mensen die succesvol integreren en zelfs vertegenwoordiger van de Nederlandse bevolking worden straffen voor de rigiditeit van hun moederlandse regeringen? De motie van PVV was tekenend voor hoeveel wij in Nederland nog moeten leren om in goede verstandhouding met elkaar om te gaan. Laten wij bij het debat wat hierbij hoort om de levenssituatie voor iedereen te verbeteren a.u.b. niet als kippen zonder kop te werk gaan.