15 april 2007

Politiek kleurloos

Vandaag heb ik mijn lidmaatschap bij de PvdA opgezegd. En ik ben vast niet de enige die dit recent gedaan heeft. Ik heb sterk de indruk dat er op het moment een trend is ontstaan: "loop weg bij de PvdA". Niet per se om maar gelijk lid te worden van de SP (een andere trend) maar omdat los van welke interpretatie je eraan geeft, deze "rode" partij (PvdA, niet de SP) onvermijdelijk bergafwaarts gaat. Zoals het altijd met trends gaat zal dit ook wel overwaaien. Maar zoals het er nu naar uitziet zal dit niet binnen afzienbare tijd gebeuren. Voor mij was de aanleiding om mijn lidmaatschap bij de PvdA op te zeggen Wouter Bos' zijn recente artikel genaamd "De kracht van PvdA als brede volkspartij". Niet dat ik per se teleurgesteld was in het artikel, maar het heeft me aan het denken gezet, waar hieronder meer over te lezen valt. Na ruim anderhalf jaar knarsentandend getuige te zijn geweest van een innerlijke verscheurde partij heb ik besloten voortaan maar geen lid te zijn van iets dergelijks. Het betalen van de maandelijke contributie voelt op het moment teveel aan als geldverspilling. Misschien dat ik weer lid wordt als de partij weer eenheid, zelfverzekerdheid, herkenbaarheid en krachtigheid uitstraalt. Misschien ook niet.

Ik moet bekennen dat ik even getwijfeld heb om maar gelijk lid te worden van de SP. Maar ik zie ervan af, om te voorkomen in korte tijd opnieuw gedesillusioneerd te raken. Niet dat ik door niet te kiezen toe geef aan een vage angst. Ik heb juist sterk het idee dat ik verstandig handel door even géén partij te kiezen en mezelf open te stellen voor alle politieke partijen met al hun verschillende standpunten, charisma's, retoriek, daden, resultaten, overwinningen, zwakheden, sterktes en eerlijkheid. Vooral dat laatste. Natuurlijk is spreekwoordelijk gezien eerlijkheid in de politiek ver te zoeken, maar nádat iets gezegd is en/of beloofd is kan een man of vrouw altijd gecontroleerd worden of hij/zij de waarheid heeft verteld. Hij/zij heeft immers zich gedragen zoals hij/zij zich voordeed, of heeft (min of meer) gedaan wat hij/zij beloofd heeft.

Volgens bovenstaand principe zal ik de komende tijd voor onbepaalde tijd de Haagse politiek evalueren, om uiteindelijk één partij uit te roepen tot De Voor Mij Meest Geschikte Partij. En waarom heb ik nu opeens het gevoel dat mijn huidige standpunt jegens de politiek eigenlijk de standpunt van velen is hier in Nederland? Zijn we dan allemaal zwevende kiezers? Of zijn we een mondige samenleving geworden waarin we steeds minder vaak klakkeloos geloven wat politici ons vertellen? Misschien. Maar ik denk dat het allemaal veel simpeler is: mensen weten vaak zelf niet wat ze willen. En dit is al zo oud als de mensheid.

Op zoek gaan naar een politieke vertegenwoordiger en die uiteindelijk vinden is erg vergelijkbaar met op zoek gaan naar jezelf en uiteindelijk iets vinden waarvan je kan zeggen: dit ben ik. En in het verlengde: waarom ben ik hier en wat vind ik belangrijk? Of: waar ben ik bang voor? Waar geef ik om? Ik heb sterk de indruk dat een politieke partij die deze vragen naar tevredenheid kan beantwoorden meer succes behaalt dan een partij die denkt dat deze vragen er niet toe doen. Of die het belang ervan wel kan erkennen, maar domweg de affiniteit mist met extentialisme. Uiteraard, want politiek is één grote praktische bedoening, toch? Mis. Het is een veldslag tussen ideologieën, en dat is precies de reden waarom het naar volle tevredenheid beantwoorden van deze vragen van ontzettend groot belang is.

In de strijd der ideeën faalt de PvdA de laatste tijd jammerlijk. Wellicht omdat gewild of niet die partij in feite Lijst Wouter Bos is geworden, en dat dhr. Bos in de ogen van vele mensen een falend mens is, is allang geen geheim meer. En omdat ons heerschap nu net Minister van Financiën is geworden zal Bos-bashing alleen maar toenemen, ook vanuit de PvdA. Maar ik moet zeggen, er is troost: ook de VVD kampt met dezelfde crisis. Onze liberalen zijn immers ook onderling verdeeld, wat mooi wordt geïllustreerd door de machtsstrijd tussen Rutte en Verdonk en het succes van ex-VVD-lid Geert Wilders... Ik geloof trouwens dat Rutte voorlopig weer de touwtjes redelijk in handen heeft, maar dat neemt niet weg dat ideologisch gezien de VVD ook minder herkenbaar is geworden.

Me dunkt is het gebrek aan een herkenbaar gezicht bij twee van de drie grote partijen precies de reden dat typische "protestpartijen" de laatste tijd zo in opkomst zijn. LPF, SP, PVV, Partij van de Dieren... Het is immers zoals ik hierboven al heb onderstreept duidelijk dat deze partijen er wel in slagen om de levensvragen van hun achterban naar tevredenheid te beantwoorden. Echter, geen van deze partijen heeft zich nog mogen bewijzen in een kabinet. Of wacht, LPF wel, maar laten we daar niet over beginnen. In ieder geval is het zeer verhelderend om te zien hoe een partij zich gedraagt als het de kans krijgt te regeren. Ons meerpartijenstelsel dwingt elke coalitiepartij tot compromissen, wat onvermijdelijk leidt tot het laten zien van het "ware gezicht" van een partij. In andere woorden: oppositiepartijen die nog nooit geregeerd hebben, mogen hun borst nat maken. Wie durft te zeggen dat sticks and stones may break [...] bones, but words will never hurt heeft nog niet de destructieve werking gezien van een stevig politiek debat, heftig opgelaaid door een oppositie die bloed ruikt. Dus tot het zover is dat Jan Marijnissen, Geert Wilders, Femke Halsema of Marianne Thiemen eindelijk eens minister of vice-premier worden, hebben hun partijen de ware vuurproef nog niet doorstaan.

19 februari 2007

Gekmakend is het. Soms. Maar vooral nu. Wat precies? Het debat over dubbele nationaliteit in de Tweede Kamer van vorige week donderdag en de media-rel eromheen die volgde. Het debat behoorde te gaan puur over meervoudige nationaliteit, een privilege voor burgers van buitenlandse komaf om zowel de nationaliteit van hun geboorteland als hun nieuwe Nederlandse nationaliteit te bezitten. In principe een geldig debat. Maar halverwege gekaapt door de PVV vertegenwoordigd door Sietse Fritsma om ogenschijnlijk op populistische wijze de achterban te behagen. De aanleiding: de aanstelling van twee nieuwe kabinetsleden, nl. Ahmed Aboutaleb en Nebahat Albayrak van respectievelijk Marokkaanse en Turkse afkomst. Fritsma wilde namens de PVV met een motie de dubbele nationaliteiten voor bewindslieden en Kamerleden verbieden. Reden (kort samengevat): de loyaliteit van deze mensen jegens Nederland en zijn regering zou niet kunnen worden gegarandeerd. Ze blijven immers staatsburger van een andere natie.

Nu ligt de PVV wel eens vaker dwars (denk b.v. aan Geert Wilders' recente uitspraak dat moslims de helft uit de Koran moeten scheuren als ze in Nederland willen blijven... Saudi Arabië heeft daar nog nét niet een officiele klacht over ingediend bij de Nederlandse regering) maar deze keer werd de confrontatie met de Kamer en de voorzitter extra pittig. De Tweede Kamer-voorzitter heeft namelijk besloten om Fritsma het woord te ontnemen. De reden die ze opgaf was dat ze vond dat de PVV de loyaliteit van Kamerleden en bewindslieden in twijfel [trok] en dat kon ze niet accepteren: "Ik ben er voor verantwoordelijk dat we elkaar respecteren." Een actie die voor de de nodige kritiek heeft gezorgd. Overigens heeft Fritsma uiteindelijk onder druk zijn motie zo goed als ingetrokken.

De indruk wordt gewekt dat Verbeet's beslissing dubieus was en overdreven. Ze had het debat niet moeten blokkeren omdat ondanks het gevoelige onderwerp er gewoon over gediscussieerd had moeten worden. Zoals de Volkskrant in zijn commentaar stelt: "Een behandeling zoals Filip Dewinter in Vlaanderen ten deel valt, verdienen Wilders en zijn partijgenoten niet. Over de opvattingen van de PVV moet vrijelijk kunnen worden gediscussieerd." Anderen, zoals de parlementariërs Mirjam Sterk (CDA) en Fred Teeven (VVD) hebben in grote lijnen dezelfde kritiek geuit.

Nu heb ik moeite als allochtoon zijnde om dit allemaal in perspectief te zetten. Ik struikel namelijk zeer pijnlijk over het volgende. Dat vertegenwoordigers van regering en de vrije pers het toelaatbaar vinden om een motie te houden over de buitenlandse herkomst van ALLE allochtonen in Nederland in betrekking tot een specifieke situatie dat in de praktijk gaat over een enorm kleine groep, dat hou je niet voor mogelijk. Wilders' PVV wilde namelijk niet net zoals bijvoorbeeld het CDA het hele idee van meervoudige nationaliteit kritisch onder de loep nemen, wat overigens zelfs mensen die zelf een dubbele nationaliteit hebben niet altijd even handig vinden. Nee, de PVV richt met zijn motie de pijlen op een twintigtal parlementariërs plus twee kabinetsleden met een dubbele nationaliteit wiens loyaliteit opeens in twijfel wordt getrokken.

Als iemand Tweede Kamer-lid wordt zweert hij in een eed trouw aan de Koningin, het statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet. Zoals veel commentators terecht hebben opgemerkt behoort een dergelijke verklaring voldoende te zijn om de loyaliteit van een Kamer- of kabinetslid te verzekeren. Daarom vind ik Verbeet's actie dan ook terecht. Ze heeft aangevoeld dat het debat een nare wending begon te krijgen en bijna op de man af werd gespeeld. Hoe eigenlijk een hele bevolkingsgroep zo goed als werd beledigd door te suggereren dat mensen die niet geheel Nederlander zijn maar wel in Nederland wonen en leven en zelfs een Nederlands paspoort hebben toch niet all the way mee kunnen doen. Dat Nederland ze nooit volledig zal accepteren. Is het niet voldoende dat ze hoe dan ook tóch de Nederlandse nationaliteit hebben? Een heel mooie uitspraak tijdens het debat dat mijn sentiment goed verwoordt vond ik hetgeen gezegd door Naïma Azough (GroenLinks):

"In de discussie over het wetsvoorstel wordt regelmatig de demagogische indruk gewekt dat tegenstanders van deze wetswijziging geen waarde aan staatsburgerschap hechten. Alsof oprechte vaderlandsliefde alleen voorbehouden is aan degenen die naturalisatie tot de Nederlandse nationaliteit als hoofdprijs zien. Zo is het debat wat mij betreft terechtgekomen in een context waarin benauwend denken de hoofdtoon vormt. Onzin. Ik vraag mij af wie Prins Claus een slechte Nederlander durft te noemen omdat hij ooit stelde eerst wereldburger, dan Europeaan en dan Nederlander te zijn."

Minder florissant maar bij lange na niet zo omstreden als de uitspraken van PVV-leden was trouwens de uitspraak van Minister van Verdonk, voorheen behept met de portefeuille Integratie. Zij sprak zelf er een voorkeur voor uit dat Kamerleden en bewindslieden alleen de Nederlandse nationaliteit hebben.

"Ik vind het heel belangrijk dat volksvertegenwoordigers en bewindspersonen uitstralen dat ze trots zijn op hun Nederlanderschap."

Om terug te komen op de PVV, ik vind dat deze partij niet buiten zijn boekje had moeten treden en gewoon het resultaat van een respectvol debat diende af te wachten. Als de uitkomst dan zou zijn dat de dubbele nationaliteit zou worden afgeschaft zou ik daar niet rouwig om zijn. Alhoewel het een leuke extra is, kan het mijn inziens afgeschaft worden wegens gebrek aan belangstelling (Aboutaleb zelf b.v. geeft aan zijn Marokkaanse paspoort niet te te gebruiken). De PVV loopt te hard van stapel om een situatie die bekrachtigd is door de Rijkswet op het Nederlanderschap te willen verbieden middels een motie. Dergelijke macht heeft de Tweede Kamer wél, maar precies zoals Mirjam Sterk (CDA) heeft gezegd: "Als wetgever hebben wij tot taak dat voorstellen en wijzigingen die wij doorvoeren, inderdaad die gevolgen hebben die wij graag zien." De hele aard van een motie - als één wordt ingediend wordt in principe dezelfde dag nog voor of tegen gestemd - maakt dat een beslissing daarop gegrondvest haast alleen maar ondoordacht kan zijn. En met zo'n grote groep mensen en hun volksvertegenwoordigers wiens situatie sowieso politiek erg gevoelig is kan een wetgevend orgaan niet anders dan met de grootst mogelijke verantwoordelijkheid hiermee omgaan.

Verbeet is vrij technisch bekritiseerd dat ze in feite het spel van het debat vrij moet houden: laat het maar doorgaan, schuw geen enkele discussie, denk aan de vrijheid van meningsuiting. Sommige onderwerpen zijn echter toch taboe denk ik. Want van de miljoen Nederlanders met een dubbele nationaliteit zijn er ook mensen uit b.v. Marroko en Argentinië wiens geboorteland het wettelijk verboden heeft hun nationaliteit op te geven! Moet je dit soort mensen die succesvol integreren en zelfs vertegenwoordiger van de Nederlandse bevolking worden straffen voor de rigiditeit van hun moederlandse regeringen? De motie van PVV was tekenend voor hoeveel wij in Nederland nog moeten leren om in goede verstandhouding met elkaar om te gaan. Laten wij bij het debat wat hierbij hoort om de levenssituatie voor iedereen te verbeteren a.u.b. niet als kippen zonder kop te werk gaan.